Het komt veel te vaak voor dat honden grommen of zelfs happen als er andere honden of mensen bij hun bezittingen komen. De bezittingen kunnen bijvoorbeeld bestaan uit voer, kluiven, speelgoed, of bepaalde mensen. Sommige honden reageren alleen als mensen bij ‘hun bezit’ komen, anderen alleen als andere dieren dit doen en sommigen reageren op beiden. Het verdedigen van bezit wordt bij honden ook wel baknijd genoemd.
Oorzaak baknijd
Het is heel natuurlijk om je bezit niet af te willen staan. Dit heeft niets te maken met dominantie, een hond probeert niet de baas te zijn door iets te behouden, hij beschouwt het terecht als onredelijk als er iets wat van hem is zomaar afgepakt wordt. De intentie is dus goed, maar het gedrag niet. Het gedrag is gevaarlijk voor de omgeving van je hond, want hij kan mensen of honden bijten.
Bezitterigheid is ook gevaarlijk voor je hond zelf, een andere hond kan op de agressie reageren, waardoor er een gevecht ontstaat. Dit gedrag is ontstaan omdat er iets is misgegaan bij het gevoel dat je hond heeft als mensen of andere dieren bij zijn bezit komen. Een hond met baknijd heeft waarschijnlijk veel slechte ervaringen gehad, waarbij anderen zijn eten of speelgoed afnamen.
Om een voorbeeld te geven; mijn eigen hond heeft een tijdje baknijd naar schapen vertoond, nadat ik haar een paar keer meegenomen had toen we met de kinderen schaapjes gingen voeren. In haar hoofd gaven we blijkbaar haar eten weg. Dit is natuurlijk een vrij uniek voorbeeld. Meestal ontstaat het gedrag naar andere dieren bijvoorbeeld bij de fokker, als de pups niet gescheiden gevoerd worden waardoor er competitie ontstaat. Of in een huishouden met meerdere dieren, omdat er kluiven of eten rond blijft slingeren waardoor de dieren elkaars voer te pakken kunnen krijgen.
Het baknijd-gedrag naar mensen ontstaat vaak als er dingen uit de bek van de hond zijn gehaald; een hond snapt bijvoorbeeld niet dat je dat stukje plastic afpakt om te voorkomen dat hij er in stikt. Een ander misverstand tussen mens en hond is dat sommige mensen denken de kluiven of voerbak van de hond soms even weg te moeten halen, zodat de hond zijn eten leert afstaan. In de ogen steel je op dat moment zijn eten, als hij het later weer terug krijgt weet hij niet dat je er niets mee gedaan hebt.
Baknijd voorkomen
Heb je meerdere dieren in huis, zorg er dan voor dat ze apart eten krijgen en laat ze pas weer bij elkaar als het op is. Eet een van de dieren zijn portie niet op, ruil dan zodra hij geen interesse in het voer meer heeft de voerbak voor een beloningskoekje en zet de bak weg. Als dit vaker voorkomt heeft hij waarschijnlijk gewoon minder behoefte aan eten dan je denkt en kun je kleinere porties aanbieden.
Zelf zorg je dat je nooit iets afpakt, in plaats daarvan ruil je. Dus heeft je hond iets in de bek wat hij absoluut niet mag houden, houd dan een hand vol met koekjes tegen zijn neus. Als hij het voorwerp los laat kun je het pakken en hem in plaats daarvan een van de koekjes geven. Oefen dit ook soms met voorwerpen die niet schadelijk zijn, zoals takjes. Dan kan je het voorwerp weer door je hond op laten pakken nadat je hem een koekje hebt gegeven voor het loslaten.
De voerbak van je hond of zijn kluif pak je niet zomaar weg voordat al het eten op is. Je kunt hem leren dat het leuk is dat je in de buurt komt. Geef eerst maar de helft van de portie in de bak van je hond. Voor de andere helft heb je dan twee opties: Optie 1, gooi het overgebleven voer er brokje voor brokje bij terwijl je hond aan het eten is. Optie 2, ruil de bak van je hond als hij bijna leeg is met iets wat hij heel lekker vindt, vul hem terwijl je hond nog op die beloning aan het kauwen is snel met de 2e helft van het eten en geef de bak terug. Wil je een kauwsnack ruilen, bijvoorbeeld omdat je hond het einde niet op een veilige manier op kan eten, zoek dan een kleine beloning die je hond nog lekkerder vindt en ruil hem daarvoor, bijvoorbeeld gedroogde kip.
Oplossing baknijd naar andere dieren
Als het al ‘te laat’ is wil je het gevoel dat andere dieren onraad betekent veranderen in dat andere dieren extraatjes opleveren. Waarschijnlijk moet je een paar dingen in huis omgooien om dit te bereiken.
Het is heel belangrijk dat andere dieren niet bij het dier met baknijd kunnen komen als hij eet of speeltjes heeft. Voer de hond dus in een aparte kamer, waar de andere dieren niet kunnen komen. Voorkomen dat andere dieren bij het eten van je hond komen betekent ook dat je goed op moet ruimen, zodat er niets door het huis blijft slingeren. Als een hond eten vindt is dat in zijn hoofd van hem, ook als het eigenlijk het bakje van de poes is.
Vervolgens ga je iedere dag tijdens één van de maaltijden van je hond binnen oefenen, idealiter als je met zijn tweeën bent. Persoon 1 geeft de hond zijn eten, persoon 2 begeleidt een ander dier de kamer in. Zorg ervoor dat je het andere dier kunt controleren, bij een hond doe je dit door hem aan te lijnen, bij bijvoorbeeld een kat moet je er voor zorgen dat je iets hebt wat hij zo lekker vindt dat hij bij je blijft.
De afstand tussen de 'baknijd hond' en het andere dier moet zo groot blijven dat de baknijd hond hem ziet maar er nog niet naar blaft of op een andere manier agressie naar vertoont. De baknijd hond verdient voor het rustig blijven beloningen die met regelmaat in zijn bak vallen. Voor sommige honden kun je daar een deel van de brokken voor reserveren, maar het is nog beter om daar iets echt lekkers voor te gebruiken. Na maximaal 1 minuut neemt persoon 2 het andere dier de kamer weer uit en mag de baknijd hond zijn eten rustig opeten, vanaf het moment dat het andere dier weg is stop je met de extra beloningen. Als je dit dagelijks doet zul je zien dat het andere dier steeds dichter bij kan komen zonder dat de baknijd hond reageert.
Heb je naast de hond meerdere dieren in huis, oefen dan de oefening dier voor dier en pas zodra je hond helemaal rustig is met alle dieren los ga je met combinaties oefenen.
Buiten oefen je ook met je hond. Heb je eten in je zak en komt een andere hond bij je bedelen, beloon jouw eigen hond dan als hij rustig blijft met iets lekkers, geef de andere hond niets. Als je hond al heel snel reageert moet je soms al eerder belonen, dus als je de bedelende hond al aan ziet komen. Je wilt namelijk dat hij leert dat bedelende honden goed nieuws is.
Heeft je hond ook problemen met speeltjes, dan ga je heel hard oefenen met het aan jou geven van speelgoed. Neem hiervoor iets wat je hond geweldig vindt, bijvoorbeeld kleine blokjes kaas of kleine stukjes worst. Als je hond een speeltje heeft doe je leuk zodat hij naar je toe komt, zeg je los en houd je het lekkere eten op zijn neus. Oefen dit twee minuten per dag, tot je merkt dat hij speelgoed automatisch naar jou komt brengen. Ga het dan ook buiten oefenen op plaatsen waar geen honden los lopen.
Vanzelfsprekend neem je geen speeltjes mee naar plaatsen waar je loslopende honden tegen kunt komen, maar krijgt je hond dan in het vervolg losliggend speelgoed te pakken, dan komt hij het vanzelf naar jou brengen voordat het fout gaat.
Naast deze training kun je ook de oorzaak van de agressie aanpakken: Laat je hond tijdens een wandeling waar je zeker weet dat de andere honden vast lopen een speeltje dragen. Loop op zo’n afstand om de andere honden heen dat je eigen hond niet blaft of gromt en beloon hem voor zijn rustige gedrag door hem iets lekkers te geven als hij naar de andere hond kijkt of zodra je ze passeert.
Oplossing baknijd naar mensen
Let goed op als je dit gaat oefenen, heeft je hond ernstige baknijd en is er een reële kans dat hij zal bijten, dan kun je beter samen met een gedragstherapeut oefenen. Als er alleen nog een afkeer ontstaan is, kun je het waarschijnlijk zelf als volgt oplossen.
Oefen eerst met iets wat je hond niet zo interessant vindt, bijvoorbeeld een speeltje dat hij niet uit zichzelf pakt. Zorg ervoor dat je iets klaar hebt liggen wat hij heel lekker vindt, bijvoorbeeld stukjes gekookte kip. Moedig je hond aan het niet zo interessante object te pakken. Zodra hij het vast heeft houd je een stukje van het lekkere eten in de buurt van zijn neus. Besluit hij het object los te laten, dan krijgt hij het lekkere eten en laat je het object liggen zodat hij het zelf weer kan pakken (haal het niet weg). Draait je hond zijn hoofd weg, of laat hij gewoon niet los, dan heb je in het begin iets lekkerders of grotere stukken nodig. Herhaal deze stap tot je hond het niet zo interessante object zonder aarzelen los laat als je eten bij zijn neus houdt.
Dan ga je het gedrag op commando zetten; je zegt vanaf nu eerst 'los', dan pak je het eten en houdt je het bij de neus, zodra je hond los laat krijgt hij het eten. Als je dit herhaalt zal je hond op een gegeven moment direct loslaten zodra je los zegt, dus voordat je eten op zijn neus houdt, geef je hond dan iedere keer nog wel een etens beloning.
Als deze stap lukt met het niet zo interessante object neem je een iets interessanter object. Nu zeg je de eerste keer al los, maar als je hond daar niet meteen op reageert help je hem door lekker eten in de buurt van zijn neus te houden. Neem steeds zodra je hond zonder aarzelen loslaat zodra je los zegt een leuker speeltje tot je hond dit met zijn favoriete speeltje kan.
Zodra je hond zelfs zijn favoriete speeltje met plezier voor je loslaat oefen je op dezelfde manier door met eetbare objecten. Kies eerst iets wat hard is, waardoor het lang duurt voor je hond het op heeft en wat je hond niet zo lekker vindt. Neem desnoods iets als een wortel als het je anders niet lukt. Bouw langzaam op tot lekkerdere kluiven, zijn voerbak en tenslotte zijn favoriete kluif.
